Terug naar de kust

Lieve allemaal,

En zo vliegen er weer twee maanden voorbij en is het nieuwe zomer semester ruim een maand onderweg. Dat ging gepaard met een paar weken aan stress en drukte, door de handover van taken (waarbij je natuurlijk achteraf ontdekt dat de cruciale documenten die zijn overgedragen allerlei fouten bevatten), een begin maken met de uitvoering van de nieuwe taken als de QA officer en surveilleren tijdens de verschillende examenperiodes. Mijn bijnaam ‘the Dragon Lady’ heb ik weer eer aangedaan: vijf ingenomen telefoons en twee uit een examen gezette studenten. De sukkels wilden maar niet snappen dat je tijdens een examen niet achterom met de achterbuurman de examenvragen kan bespreken :).

Naast studentjes terroriseren heb ik natuurlijk genoeg andere leuke dingen gedaan de afgelopen weken. Hoogtepunten waren een weekendje weg met Jeroen in februari naar Subotica, mijn bijna-arrestatie voor een jaar lang illigaal verrichte arbeid in dezelfde week dat Jeroen er was (wordt in een volgend blog nader over bericht) en de opening van de nieuwe noord-campus begin maart. Daar stond weer een minder leuk bezoek aan Nederland midden maart door vermoeidheid en griepverschijnselen tegenover. Een tof bezoek van Jeroen en mij aan Novi Sad tijdens het laatste weekend van maart, waar ik weer een medaille met een 10.5 km loop gescoord heb, maakte dat weer goed.

Genoeg over het wel en wee van de afgelopen weken, want ik heb al een tijdje beloofd een blog te posten over de enige bestemming van de Grote Balkanreis die nog niet aan bod is gekomen: de kust van Kroatië. Met een vertraging waar de NS niet voor onder doet; hier is het dan eindelijk!

Jarenlang heb ik geroepen dat Kroatië mij niet echt wat leek, aangezien er (volgens de geruchten) hele Nederlandse enclaves in de zomermaanden langs de kust te vinden zijn. Achteraf viel dat wel mee, we hebben meer Russen en Engelsen gezien. Wel hebben Jeroen en ik een typische backpackersroute afgelegd in Kroatië: vanuit Kotor in Montenegro naar Dubrovnik, vanuit Dubrovnik naar de eilanden Korčula en Hvar, van Hvar naar Split (en door naar Mostar). Ik kan iedereen aanraden om met Dubrovnik te beginnen, want dan heb je de grootste ellende meteen gehad.

Vooruit, dat is natuurlijk niet helemaal eerlijk; Dubrovnik is een prachtige stad met een fantastische geschiedenis. Eeuwenlang een onafhankelijke stadsstaat, die als enige neutrale haven in de Adriatische zee op de verschillende oorlogen tussen de Ottomanen en het Westen flink veel geld heeft weten te verdienen. Een aardbeving uit 1667 maakte hier een einde aan, al heeft de stad zich kranig staande gehouden tijdens de conflicten die er op volgden in de 18e en 19e eeuw en heeft het nog jarenlang bekend gestaan als het ‘Kroatische Athene’ en later als badplaats voor Tito’s high society.

Uit die periode van onafhankelijkheid stammen onder andere de beroemde stadsmuren van Dubrovnik. Volgens mijn Kroatië gids zijn de stadsmuren 2 kilometer lang en doe je er een uurtje over om het hele rondje te lopen. Ik geloof dat Jeroen en ik er minstens twee uur over gedaan hebben, al sjokkend in een lange file van toeristen, die overal bleven staan voor foto’s (ook ik heb mij daar enigszins schuldig aan gemaakt, maar niet zo erg als de gemiddelde toerist) en vrijwillig een belachelijk bedrag van ongeveer 10 euro voor een beetje muurlopen neerleggen.

Hoewel het toerisme verschikkelijk is, is het anderzijds best een prestatie hoe de stad zich in 21 jaar tijd heeft weten te herstellen van de Joegoslavische Oorlog van 1991-1995. De stad had geen strategische ligging, noch woonde er een grote Servische meerderheid; toch werd Dubrovnik door het Joegoslavische Volksleger (JNA) tussen november 1991 en mei 1992 zwaar gebombardeerd. Een theorie is dat de val van Dubrovnik de Kroatische moraal zou schaden. In de kelders van het historisch museum hing een foto tentoonstelling van deze periode: kerken volledig in hout verpakt tegen de bombardementen; uitslaande branden op de Stradun; burgers die zich verscholen in de Revelin en St. Jan forten. Een volledig ander gezicht dan het toeristenplaatje van vandaag. De stad en haar burgers bleken goed bestand tegen het beleg, wat in juli 1992 definitief doorbroken werd door Kroatische troepen uit het noorden.

Hoe fascinerend Dubrovnik ook is, de mensenmassa die zich vanuit bussen en cruiseschepen als een krioelend mierennest op de muren en in de straten voortbewoog maakte dat Jeroen en ik voornamelijk met gierende banden weer weg wilden. Op naar Korčula, het eiland van olijf- en wijngaarden, heuvels, verborgen stranden en vreemd genoeg, Marco Polo.

Korčula-stad, de plek waar wij verbleven, is denk ik samen met Split wel mijn favoriete kuststad aan de Adriatische zee (Kotor ligt in een baai, dus die telt even niet mee). Het toerisme viel mee, zeker als je de !5! Marco Polo toeristenwinkels vermeed. Inwoners van Korčula-stad zweren namelijk bij hoog en laag dat Marco Polo eigenlijk in hun stad geboren is. Je kan er zelfs ‘zijn’ geboortehuis bezoeken. Ach, iedere stad heeft wel zijn recht op een tof historisch figuur en Venetië heeft er zo veel dat ze van mij in Korčula-stad best wel Marco Polo mogen kapen. Hoewel, dat is weer oneerlijk ten opzichte van Antun Rožanović, een lokale priester die in 1571 succesvol de stad verdedigde tegen een Ottomaanse piratenvloot. Lijkt mij toch ook een mooi historisch figuur.

Op Korčula zijn we een dagje wezen fietsen, op zoek naar het perfecte strand. Het perfecte strand hebben we gevonden. Echter, je kon daar alleen komen door 5 kilometer langs haarspeldbochten af te dalen. De afdaling was leuk, tot het moment dat ik in de laatste bocht bij het strand weggleed en met een kleine salto in de bosjes belandde. Het resultaat: een geschaafde en gezwollen voet; een grote witte spin die van mij schrok en daarom vlak langs mijn hoofd weer wegkroop; meerdere glazen brandy van de eigenaar van het restaurantje wat vlak bij het strand lag en een lift terug met de auto van de zoon van de eigenaar. En, niet onbelangijk, het perfecte strand. Want het strand was schitterend, het water heerlijk en ik heb me kostelijk vermaakt met Jeroen die op visjes probeerde te jagen.

Overal valt van te leren, dus op het tweede eiland wat we bezocht hebben, Hvar, hebben we het fietsen maar achterwege gelaten. Op Hvar hebben we Hvar-stad (de hoofdstad) en Stari Grad bezocht – twee aardige steden waarvan de eerste het beste uitzicht over de zee bood. Toch, na door zes steden heen gewandeld te hebben die ook enigszins Venetiaans aandoen (Korčula-stad, Dubrovnik, Kotor en Budva zijn de andere vier) heb ik er wel even genoeg van gezien. De gedeelde geschiedenis van dit soort steden blijft dan wel weer interessant. Neem bijvoorbeeld de Ottomanen die priester Antun Rožanović nog op Korčula verslagen had. Diezelfde vloot heeft na diens verlies op Korčula vervolgens doodleuk Hvar-stad geplunderd. De stad is er duidelijk wel ooit weer bovenop gekomen, aangezien het in de 19e eeuw bekend stond als de ‘Madeira van Oostenrijk’.

Split was de laatste bestemming. En Split is geweldig. Split is chaotisch en heeft daardoor iets divers over zich; het is een verlopen industriestad, met grote buitenwijken vol van heerlijk communistische flatgebouwen en scheepswerven waar steeds minder werk te vinden is, maar ook een stad van zon, zee, strand met natuurlijk weer een historisch stadsgedeelte wat het toerisme steeds meer aantrekt.

Split, een oude Romeinse nederzetting, dankt zijn historische groei aan keizer Diocletianus, die in 295 na Christus een paleis in de Romeinse nederzetting liet bouwen voor zijn pensioen. Vier eeuwen later zouden regionale vluchtelingen intrek in het inmiddels leegstaande en vervallen paleis nemen om vervolgens in het paleis woningen en stadswallen te (her)bouwen, waardoor Split geboren was. Deze stadskern vormt nu het toeristenhart van Split, waar het druk maar vrolijk is. Ook de Riva – de boulevard - is een drukke maar leuke plek, opnieuw vanwege die diversiteit; van winkels tot spelend grut, van koffiebars tot de Poolse Paulina Holska die al backpakkend langs de kust trok om haar tekeningen te verkopen (Jeroen en ik hebben nog even op haar werken gepast toen ze even richting het toilet wilde) tot de zeilboten die langs de Riva aanmeerden.

In Kroatië hebben we sowieso veel leuke en bijzondere mensen ontmoet. In Dubrovnik sliepen we in het huis van de familie van Lara, afgestudeerd in Engels, in de zomer gids voor met name Russische toeristen en hopend op werk wat niets met het toerisme van Dubrovnik te maken heeft. Zelfs de inwoners van Dubrovnik kunnen moe zijn van het toerisme. Op Korčula sliepen we in hetzelfde hotel als Laura Vadjon, een bekende celliste die optrad tijdens het Korčula Baroque Festival op de dag dat wij richting Hvar afreisden. En in Split sliepen we bij een jong gastgezin met een enorm dikke baby, een leuk hondje en een man des huizes met een geweldige pornosnor, voorliefde voor wijn en goede verhalen. Hij wist ook de beste drankgelegenheden te vinden. Het was vermakelijk om met z’n drieën halfdronken al op het terras zittend om 1.30u ‘s nachts door zijn vrouw boos opgebeld te worden dat we naar huis moesten komen.

Dat was het laatste blog over de Grote Balkanreis. Gelukkig gebeurt er hier in de regio nog genoeg leuks om nog wat extra over te schrijven. Zo hebben in maart vervroegde parlementsverkiezingen in Servië plaatsgevonden. Deze waren uitgeroepen door Aleksandar Vučić, vice-premier in de regeringscoalitie van de Servische Progressieven (SNS) en Socialistische Partij (SPS) waar hij zelf de stekker uitgetrokken heeft. Politiek een prachtige zet, want Vučić is ongekend populair, ook in noord-Kosovo. Vucić is sowieso een interessant figuur; voormalig onder-minister van Milošević, daarna vertegenwoordiger van de Servische Radicale Partij en nu leider van een eigen opgerichte (populistische) conservatief-liberale partij (SNS). In Nederland noemen we zo’n figuur een draaikont.

De SNS, de partij van Vucić, heeft de absolute meerderheid van stemmen in het Servische parlement behaald. Volgens veel Servische collega’s is Vucić dé man die Servië naar Europese integratie zal leiden, al zwalkt hij naar mijn idee te veel ten aanzien van Kosovo. Hoe lang kan je het waar maken dat Servië noord-Kosovo nooit zal opgeven als je weet dat het economisch het stomste is wat je kan doen en het een eis tot toetreding is, al is dat ook nog al vaag verwoord?

De verkiezingen in Servië waren in ieder geval spannender dan de gemeenteraadsverkiezingen in Nederland. Overigens nog heel ander nieuws; intussen heb ik weer contact gehad met Jamal in zuid-Soedan en ook hij en zijn familie maken het goed. Jamal heeft zelfs een eigen vervoersbedrijfje opgestart en is de trotse bezitter van een kleine pick-up truck met daarop de naam ‘Jamal’. Zijn een-na-jongste zoontje, het jongetje waarvan ik tijdens mijn verblijf in Juba nog dacht dat het binnen twee jaar zou overlijden, is helemaal hersteld van zijn ziekte en gaat inmiddels naar school. Geweldig toch?

Liefs,

Anika