De eerste impressies

Lieve allemaal,

Het heeft een paar dagen moeten duren, maar hier is eindelijk mijn eerste blog over mijn nieuwe avontuur in Mitrovica, Kosovo. De tijd tussen de laatste voorbereidingen, het uiteindelijke vertrek afgelopen zondag en de eerste paar werkdagen bleek helaas te kort om een blog te kunnen opstarten. Gelukkig heb ik er vandaag de tijd voor gevonden.

Laat ik beginnen met iedereen van harte welkom te heten op dit kleine reizigersblog, zowel degene die mij al eerder gevolgd hebben tijdens mijn veldwerk in Zuid-Sudan bijna twee jaar geleden, als de nieuwe enthousiastelingen. Net als in mijn vorige reizigersblog zal ik jullie regelmatig op de hoogte houden van mijn belevenissen in zowel Mitrovica, als de grotere Balkan regio. Deze zullen variëren van mijn ervaringen met de verschillende culturen hier, tot het verkennen van een prachtig landschap en fascinerende steden, tot het nog steeds voortdurende conflict tussen Servië en Kosovo, wat met name in Mitrovica dagelijks merkbaar is. Degene die mij eerder gevolgd hebben weten dat mijn verhalen over het algemeen redelijk uitgebreid zijn, en dat zal nu niet veel anders zijn. Al is mijn blog van vandaag misschien iets korter dan normaal, door de hectiek van je ergens nieuw vestigen, de emoties die bij mijn vertrek natuuurlijk niet ontbraken, de indrukken die ik de afdgelopen dagen opgedaan heb en natuurlijk de start met mijn nieuwe baan bij het International Business College Mitrovica (IBCM). Desalniettemin, wil ik jullie graag mijn eerste impressie geven van het land en de regio waar ik komend jaar zal verblijven.

Hoe de eerste indrukken te omschrijven? Het begint al met landen, en vanuit het vliegtuig het verschil opmerken tussen het typische groene polderlandschap van Nederland en de meer kleurrijke, tussen groen en bruin variërende langgerekte velden en heuvels rondom Belgrado. Het temperatuur verschil helpt ook, en is een groot pluspunt; toen ik zondag uit Nederland vertrok sneeuwde het en was het koud, terwijl het zowel in Belgrado als Mitrovica overdag een prima 11 graden boven Celcius is. Natuurlijk merk je pas echt dat je op een bestemming onbekend bent zodra je het vliegveld uitloopt, en een taal te horen krijgt waar je nog totaal niets van verstaat, en in de taxi richting het centrale busstation een nieuw stadsgezicht voorbij ziet komen. Al zag de stadsoever van de oude kern van Belgrado aan de rivier de Sava er in het zonlicht mooi uit.

Helaas zijn de rit door Novi Beograd (Nieuw Belgrado) en de stadsoever de enige delen van Belgrado die ik bij aankomst gezien heb (al zal dat vast snel gecorrigeerd worden). Na aankomst op het busstation kon ik namelijk met behulp van mijn vriendelijke taxichauffeur die me net daarvoor natuurlijk met de ritprijs afgezet had meteen op de bus stappen naar Mitrovica. Een busrit van een luttele zes uur, die de inzittenden leidde van bijna verlaten snelwegen langs glooiende heuvels tot niet verlichte haarspeldbochten tussen steile bergen met donkere wouden langs de bergslopen. Langs deze wegen zijn met name kleine dorpen te vinden, met veelal een paar fabrieken erbij waarvan de meesten er permanent gesloten uitzagen. Zowel de dorpen onderweg, evenals Novi Beograd lijken in een permanente staat van verval en soms in staat van (weder)opbouw te verkeren, met enerzijds huizen met scheuren in de muren, vervallen daken, regelmatig leegstaande huizen en gebouwen met lege of met hout betimmerde ramen, en anderzijds hoge nieuwbouw die niet onderdoet voor de Zuid-As in Amsterdam.

De eerste indruk van Mitrovica is niet veel anders. Bij aankomst ’s avonds laat heb ik er weinig van gezien, maar intussen heb al aardig wat rondgelopen in de stad. Dit is de derde dag dat ik mij in de stad heb begeven, en ook Mitrovica wordt gekenmerkt door een staat van verval en opbouw en zelfs een gevoel van neerslachtigheid. Dat laatste schijnt te veranderen met de komst van de lente en zomer, dus dat is iets om naar uit te kijken. En hoewel de gehele stad door een bepaalde armoede gekenmerkt wordt, gebeurt hier ook ontzettend veel.

Zo bepalen jongvolwassenen tussen de 20 en de 35 jaar in Mitrovica voor een groot deel de sociale scene hier in de stad. Met als gevolg dat onder andere de ‘koffiescene’ in Mitrovica sterk groeiende is; overal kun je hip ingerichte koffiebars vinden waar met name de jongere lagen van de bevolking elke dag elkaar treffen onder het genot van redelijke jazzmuziek en ook behoorlijk goede koffie. Ook zijn goedkope, maar qua kaart goede restaurants in opkomst, evenals cafés die opnieuw door met name de hippe jongvolwassenen van Mitrovica worden bezocht. Afgelopen maandag ben ik door een aantal collega’s al naar een paar van deze barretjes en cafés in het noorden en zuiden van de stad meegenomen, en wat ik tot nu toe bezocht heb viel ook zeker bij mij in de smaak.

Tegelijkertijd is het conflict tussen Kosovo en Servië sterk zichtbaar. Sinds mijn aankomst hier ben ik nu een paar keer door de stad heen gelopen, en ben ik al een paar keer te voet de rivier de Ibar overgestoken die het Servische noorden en Albanese zuiden van elkaar scheidt. Bij de punten waar de scheidingslijn tussen het noorden en zuiden het duidelijkst is, is het conflict sterk zichtbaar; bijna alle oversteekpunten worden door puin gebaricadeerd, en de grote brugg wordt aan beide zijden door of gewapende militia of soldaten van de door de NAVO geleide Kosovo Force (KFOR) bewaakt. Bij de punten waar mensen en auto’s wel vrij over kunnen steken heb ik al mogen aanschouwen hoe Albanezen eerst hun nummerplaat van de auto verwijderen voor ze het Servische gedeelte ingaan, zodat ze niet als Albanezen herkend kunnen worden. Verder uiten met name Serviers hun nationale gevoelens in het publieke domein; in alle grote straten in het noorden hangen op meerdere plekken de Servische vlag, en er zijn op de muren genoeg schilderingen te vinden die Mitrovica als Servische stad verheerlijken.

Zelf heb ik tot nu toe geen last ondervonden van de politieke spanningen tussen het noordelijke en zuidelijke deel. Voor de lokale bevolking hier is het vaak lastig om bijvoorbeeld de verschillende bruggen over te steken, omdat zij dan meteen verdacht worden. Dat is voor de internationale inwoners van de stad veel minder het geval. Tot nu toe wordt er vooral naar mij geknikt en gezwaaid – het zal het blonde haar wel wezen. Wat ik wel al merk is hoe er ook op mijn werk op de noordelijke en zuidelijke campus over elkaar gedacht wordt. Het is niet helemaal hetzelfde als op straat, maar het personeel van beide campussen is goed in het elkaar verwijten van huidige problemen. En zowel in het noorden als zuiden is men daar eerlijk en direct in, zonder enige nuancering. Ik wen er vanzelf wel aan, en zolang ik mijn neutraliteit kan vasthouden en laat zien dat ik voor beide campussen werk komt dat ook wel goed. Mijn voornaamste probleem is dat ik zowel het Albanees als Servisch totaal niet versta, wat met boodschappen doen tot nu toe hilarische situaties met gebarentaal heeft opgeleverd. Maar, ook dat komt wel goed.

De rest van de week zal ik voornamelijk bezig zijn met het beginnen met grip te krijgen op mijn werk, en mezelf in een aantal projecten te verdiepen waar ik vanuit een kwaliteitsoogpunt op zal gaan zitten. Het weekend is gereserveerd voor een echte verkenning van Mitrovica, en ik hoop jullie dan ook na het weekend weer te kunnen updaten, met natuurlijk een hoop foto’s, omdat deze toch beter laten zien hoe het hier echt is dan ik kan omschrijven.

Veel liefs,

Anika


Ps. Zoals men wel kan zien, geeft de site aan dat ik in Kosovo, Macedonië zit. Dat is natuurlijk onjuist, maar kennelijk kent de site Mitrovica, Kosovo, of überhaupt Kosovo en Servië als landen niet. De sukkels.